Yaşadığımız təbiəti qorumaq hər bir şüurlu canlının vəzifəsi olmalıdır və buna ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemi ilə asanlıqla nail olmaq olar.

Facemark.az xarici mənbəyə istinadən "ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemi" haqqında araşdırma yazını təqdim edir!

İnkişaf etməkdə olan sənaye ilə birlikdə insanların yaşadığı təbiətin də sürətlə yoxa çıxması danılmaz faktdır. Dünya əhalisinin artması, sənayenin texnologiya ilə sürətli inkişafı, yaşayış sahələrinin azalması, təbiətin məhv olması kimi bir çox səbəblərdən qaynaqlanan ətraf mühitin çirklənməsi insan həyatını təhdid edən və azalan ən mühüm problemlərdən biridir.
Beynəlxalq miqyas almadan əvvəl yalnız yerli çirklənmə olaraq görülən ətraf mühitin çirklənməsi sürətlə artaraq regional deyil, bütün dünyanı təsir altına almışdır. Bu gün ekoloji şüurun artması nəticəsində dünya bazarında varlığını qoruyub saxlamağın tələblərindən biri insana verilən dəyərlə yanaşı, təbiətə də verilən dəyər olmuşdur. Müasir istehlakçılar təkcə tələb etdikləri mal və ya xidmətlərə deyil, həm də təbiətə və ətraf mühitə qayğı göstərmək istəyirlər. Bu səbəbdən insanların təbiətə və ətraf mühitə vurduğu zərərləri minimuma endirmək üçün ətraf mühitə aid olan ekoloji standartlar və beynəlxalq hüquqi tənzimləmələr tətbiq olunmağa başlanmışdır. Bu kontekstdə təbiətin və ətraf mühitin qorunmasını hədəfləyən İSO tərəfindən nəşr olunan standartlar ISO 14001 adlanır .

ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemi təbii ehtiyatlardan istifadəni azaltmaq və suya, torpağa və havaya zərəri minimuma endirmək məqsədi daşıyan standartdır. ISO 14001 sertifikatı əldə etmək istəyən şirkətlər özlərinin ekoloji fəaliyyətinə nəzarət etməklə və ekoloji qanunvericiliyin və qanunların tələblərinə əməl etməklə davamlı təkmilləşdirmə tələb edirlər. Avropa Birliyi qanunlarına uyğunluq çərçivəsində əhəmiyyət qazanan ətraf mühitin idarə edilməsi sistemi, bütün digər üstünlükləri ilə yanaşı, Ekologiya və Meşə Nazirliyinin yoxlamalarından keçmək istəyən şirkətlərin də tətbiq etməli olduğu bir standartdır.

Sertifikatlaşdırılmış standartın tam adı ISO 14001:2004 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemləri – Şərtlər və İstifadəçi Təlimatıdır. ISO 14001; Xammaldan istehlakçıya təklif olunan son məhsula qədər prosesin hər mərhələsində lazımi tədbirlərlə ətraf mühit faktorlarının nəzarət altına alınmasını və ətraf mühitə dəyən zərərin minimuma endirilməsini təmin edən standartlar toplusudur.

ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemi və onunla əlaqəli sistemlər seriyası bütün ölkələrdə qüvvədə olan ətraf mühit qanunları və qaydalarına uyğun olduğundan, sistemin tətbiqi ümumiyyətlə qanunvericilik tələblərinə paraleldir və həyata keçirilməsini asanlaşdırır.

ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sisteminin üstünlükləri
ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sistemi şirkətlərin təbii ehtiyatlardan istifadə etmələrini və işləri nəticəsində təbiətə vurduqları zərəri minimuma endirmələrini təmin edir. Son on ildə dünyada təbiətə və ətraf mühitə həssaslıqla yanaşan şirkətlər; Onların istehlakçılar və buna görə də investorlar qarşısında nüfuzunun artdığı müşahidə edilmişdir. ISO 14001 Ətraf Mühit İdarəetmə Sisteminin tətbiqi təbiətə və davamlı inkişafa verilən əhəmiyyəti göstərir və buna görə də şirkətlər istehlakçılar üçün daha çox üstünlük təşkil edir. Bundan əlavə, Ekoloji İdarəetmə Sistemindən səmərəli istifadə edən şirkətlərin təbii resurs istehlakının azalması nəticəsində xərclərini azaltdıqları müşahidə edilmişdir. Bundan əlavə, məsuliyyətlə nəticələnən hadisələrin azalması ilə sığorta xərclərinin azaldığı görünür.

Təbiət və ətraf mühit Avropa İttifaqının uyğunlaşdırma qanunları çərçivəsində mühüm məsələlərdən biridir. Bundan əlavə, Ekologiya və Meşə Təsərrüfatı Nazirliyinin yoxlamaları İSO 14001 standartının şərtləri ilə paralel aparılır və bu standartın tətbiqi qanunvericilik tələblərinə uyğunluğu artırır.
ISO 14001 Ətraf Mühitin İdarəetmə Sisteminin üstünlüklərini qısaca qeyd edək:

• Təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə nəticəsində xərclər azalır, məhsuldarlıq yüksəlir;
• İş yerinin keyfiyyətinin və buna uyğun olaraq personalın mənəviyyatının yüksəlməsi təmin edilir və bu, şirkətə sədaqəti artırır;
• Ətraf mühitin idarə edilməsi üçün məsuliyyətin götürüldüyünə əminlik sayəsində istehlakçıların inamı artır;
• Potensial təhlükə vəziyyətlərini müəyyən etməklə, fövqəladə hallara və qəzalara hazırlandığı üçün can və ya əmlak itkisi ilə nəticələnən insidentlərdə azalma müşahidə olunur;
• Kadrlara verilən təlimlər sayəsində işçilərin ekoloji maarifləndirilməsi artır;
• Milli və beynəlxalq hüquqi qaydalara uyğunluq təmin edilir;
• Ətraf mühitə təsirlərdən yaranan xərclər azalır;
• O, məsuliyyətlə nəticələnən hadisələri azaldır, buna görə də məsuliyyət sığortası xərclərinin azalmasını təmin edir;
• Şirkət fəaliyyətindən yaranan çirklənmələr mənbədən başlayaraq nəzarətə götürülür və çirklənmə azaldılır;
• Yaşıl istehsal proseslərinin vacib olduğu bazarlara daxil olmağı asanlaşdırır;
• Milli və beynəlxalq səviyyədə nüfuzunu artırır;
• İcazələrin və icazə sənədlərinin alınmasını asanlaşdırır.