Facemark.az xarici mənbəyə isinadən araşdırma yazını sizlərə təqdim edir!
Yerin ən böyük təbii sərvətlərindən biri kimi okeanlar həyatın mənşəyini saxlayan və iqlimin tənzimlənməsində mühüm rol oynayan ekosistemlərdir. Ancaq biz sizin üçün ağlasığmaz bir ssenarini qiymətləndirdik və okeanların birdən-birə qurumasının mümkün təsirlərini araşdırdıq.
Dörd tərəfdən su ilə əhatə olunmuş dünyamızda birdən-birə bütün okeanlar quruyarsa, bizi nə gözləyə bilər? Bunu təxmin etmək belə olduqca qorxuludur.
Önümüzdəki illərdə nə ilə qarşılaşacağımızı hələ bilmirik, amma belə bir ssenarini düşünərkən belə, bir daha okeanların və suyun varlığının nə qədər əhəmiyyətli olduğunu anlayırıq.
Bütün okeanların quruması ekosistemlərin dağıdıcı çöküşünə səbəb ola bilər. Bu, dəniz həyatının vacib hissəsi olan balıqların, dəniz məməlilərinin və bir çox orqanizmlərin yaşayış yerlərinin yox olmasına gətirib çıxara bilər ki, bu da bir çox növlərin təhlükə altına düşməsinə səbəb ola bilər. O, həmçinin torpaq ekosistemlərinə təsir edərək təbii tarazlığı poza bilər.
İqlim dəyişiklikləri baş verə bilər. Okeanlar da iqlimin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Temperaturun tənzimlənməsi, hava axınları və okean axınları Yer iqliminin tarazlığının qorunmasında təsirli olur. Biz bilirik ki, okeanların quruması iqlimi ciddi şəkildə dəyişdirə bilər və bu dəyişikliklər qlobal təsirlərə malik ola bilər.
Həmçinin, su dövranında dəyişikliklər baş verə bilər. Okeanlar, suyun atmosferə buxarlandığı su dövranının mühüm hissəsidir. Okeanların quruması buxarlanma sürətinin azalmasına və atmosferdəki suyun miqdarının azalmasına səbəb ola bilər. Bu, yağıntıların normasında və su ehtiyatlarının paylanmasında dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
İqtisadiyyat, şübhəsiz ki, çökəcək. İqtisadi baxımdan okeanlar dünya iqtisadiyyatının mühüm hissəsidir. Gəmiçilik, balıqçılıq, turizm və digər dəniz əsaslı sənayelər milyonlarla insanın dolanışıq mənbəyidir. Okeanların quruması bu sektorlara mənfi təsir göstərə və qlobal iqtisadi tarazlıqları poza bilər.
Torpağın şoranlığı arta bilər. Okeanlar quruduqca okeanların duzları quru səthinə çökəcək. Bu, torpağın şoranlığının artmasına və əkinçilik üçün yararsız sahələrin genişlənməsinə səbəb ola bilər. Kənd təsərrüfatı da istehsala birbaşa mənfi təsir göstərəcək.
Plitələrin tektonik proseslərində okeanlar da rol oynayır. Okean dibinin yayılma zonaları plitələrin hərəkəti və zəlzələ mənbəyidir. Okeanların quruması bu proseslərə təsir edə bilər və geoloji fəaliyyətlərdə dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
Bu, əlbəttə ki, sadəcə bir ssenaridir. Qlobal istiləşmə və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəmizdə bu ehtimalın mümkünlüyünü nəzərə alaraq hərəkətə keçmək həm bizim üçün, həm də təbiət üçün çox faydalı olacaq. Bu baxımdan, okeanların ekosistemimiz və həyatımız üçün əhəmiyyətini xatırlamaq və davamlılıq səylərini dəstəkləmək çox vacibdir.
