Cənubi Koreya koronavirus (COVID-19) səbəbi ilə dünyada ikinci (Çindən sonra) yeri tutaraq dünya mediasının diqqət mərkəzində idi. İndi isə sağalmış insanların sayı yarıdan çox oldu və ölüm riski 2%-dən aşağıdır.

Ölkədəki virus tamamilə məğlub olmasa da bütün ərazilərdə kəskin şəkildə azaldığı müşahidə edilir.

Cənubi Koreya, bir çox dövləti üç-dörd həftə içində qorxu içində saxladığı virusun öhdəsindən necə gəldi? Üstəlik, ölkə epidemiya üçün çox “əlverişli” bir yerdir: əhali sıxlığı, şəhərlərdə izdiham, yaxşı inkişaf etmiş nəqliyyat infrastrukturu, Koreyalıların tez-tez görüşlərə olan həvəsi, sənaye ölkəsi olduğu üçün mütəmadi baş tutan iclaslar və s.

Əsas amillərdən biri əvvəlki təcrübə və nəticə çıxarmaq bacarığıdır. Cənubi Koreya, 5 il əvvəl, artıq “dəvə qripi” adlandırılan MERS koronavirusunun yayılması ilə qarşı-qarşıya qalmışdı. Məhz o zaman Koreyanın səhiyyə və həkimləri haqlı olaraq çox sayda sınaq keçirdilər və sonda infeksiyanı məğlub edə bildilər. Bütövlükdə, məhz o dövrdə bu cür infeksiyalara cavab vermə sistemi öz səhvləri ilə “alışdırılması” COVID-19 zamanı istifadə olunan optimal əməliyyat alqoritmi kimi işlərinə hakim idilər.

Koreya, bütün xəstələrini mobil operatorlar və videokameralar vasitəsilə izləyir

Təbii ki, MERS yayılması zamanı yaradılan bütün xəstə əlaqələrini izləmə sistemi çox kömək etdi. Tədricən bütün mobil rabitə operatorlarının məlumatları, bank kartları buraxan şirkətlərin məlumatları və zərurət olduqda nəzarət kameraları istifadə edildikdə tək bir məlumat bazasına birləşdirmək işlərini asanlaşdırdı. Nəticədə, ilk növbədə təhlükədə olanlar tez müəyyənləşdirilir, sınaqdan keçirilir və təcrid olunurlar. Yoluxmuş şəxsin harada gəzdiyi barədə müvafiq məlumatlar ictimai ərazidə yerləşdirilir və ərazidə yaşayan və ya ərazidən keçən hər kəsə mobil telefonla məlumat çatdırılır.

Beləliklə, təsadüfən, məsələn, eyni restoranda infeksiyanın daşıyıcısı ilə bir yerdə olub olmadığınızı və COVID-19 testini etməyə tələsməyinizi tez bir zamanda yoxlaya bilərsiniz.

Beş il öncəki təcrübəyə əsaslanaraq, Koreya hakimiyyəti məlumat çatışmazlığının, tez-tez şayiələrlə dolu olduğunu, virusdan daha sürətli yayıldığını öyrəndi. Buna görə də media əvvəlcədən məsul şəxslərdən ətraflı məlumat almağa başladı. Brifinqlər əvvəlcə gündə iki dəfə keçirilirdi, sonra tezliyi bir dəfəyə endirildi, lakin yenə də hər gün aparılır; daha ətraflı məlumat cəlb olunan şöbələrin veb saytlarında mövcuddur. Nəticədə jurnalistlər və hər kəs lazımlı əsas məlumatlara sahibdir. Bununla yanaşı, paralel olaraq, hakimiyyət hələ də ortaya çıxan və mövcud olan şayiələrə qarşı mübarizə apardı.

Koreya COVID-19-nin ümumi bir problem olduğunu və buna görə də yalnız birlikdə həll edilə biləcəyini anlayaraq ictimai rəy və media ilə aktiv iş aparıldı. Bu, Koreyalıların bütün tövsiyələri tam və mütləq dəqiqliklə izlədiklərini söyləmək deyil.

Cəmiyyətin böyük əksəriyyəti bir şeyi yaxşı başa düşürdü: Maska taxılmalıdır, əllər yuyulmalıdır, görüşlərdən imtina etmək lazımdır. Hakimiyyət insanlara izah edirdi ki, bu onların ortaq marağıdır.

Ümumiyyətlə, Koreyalılar bir sıra digər ölkələrin sakinlərindən daha çox hökumətin və hakimiyyətin tövsiyələrini dinləyirlər.

Bu baxımdan, “Konfutsi silsiləsi” ölkələrinin - Çin, Cənubi Koreya, Tayvan, Yaponiya, Vyetnamın koronavirusu uğurla idarə etməsi maraq doğurur. Və bu mədəniyyət, səlahiyyətlilərə hörmət münasibəti ilə xarakterizə olunur.

Əlbəttə ki, belə yanaşma 2015-ci ildə MERS təcrübəsinə təsir etdi.

Kimsə itaət etmirsə, hakimiyyət xəbərdarlıqdan sonra qətiyyətlə öz reaksiyasını ortaya qoyur. Xəyal qurmağa dəyməz: qanuna tabe olmaq lazımdır. Kütləvi sərt tədbirlərin olmaması, ehtimal ki, hakimiyyətin virusun ölkə daxilində yayılmasına imkan verməməsi ilə bağlıdır. Epidemiya bütün Koreyanı bürüyərdisə, bu halda biz maska taxmaq kimi ən kiçik qanun pozuntusuna görə, kütləvi həbslərin şahidi olardıq. Əgər belə yanaşma Koreya hakimiyyətinə lazım olsaydı, sözsüz ki, onlar buna çox asanlıqla nail ola bilərdilər.

Qısası, Cənubi Koreyalılar daha əvvəlcə oxşar vəziyyətdən keçmişdilər, zərbələr almışdılar və bundan düzgün nəticə çıxarmışdılar.