Kağız gündəlik həyatımızda mühüm yer tutur. Ofisdə, məktəbdə və bəzən boş vaxtlarımızda müxtəlif işlərdə kağızdan istifadə edirik. Keçmiş əsrlərdə ağacdan, düyüdən, müxtəlif bitkilərdən və hətta köhnə paltarlardan kağız hazırlanırdı. Kağız məhsulları bu gün əsasən sellüloz və ya təkrar emal edilmiş kağızdan istifadə etməklə istehsal olunur. Pambıq və kətan kimi parçalardan istifadə edilməklə dəvətnamə tipli xüsusi kağızlar da hazırlanır.
Facemark.az xarici mənbəyə istinadən "Kağız necə istehsal olunur?" mövzusunda araşdırma yazını təqdim edir!
Kağız xəmiri nədir?
Kağız istehsalı üçün pulpa lazımdır. Kimyəvi və ya mexaniki üsullarla ağac pulpasının hazırlanması ilə əldə edilir. Pulpa kağızın əsas materialıdır. Əldə etmək istədiyiniz kağız növündən asılı olaraq, pulpa prosesləri fərqli olacaq. Xüsusilə, ladin, şam, küknar və baldıran kimi yumşaq ağaclardan pulpa hazırlamaq üçün istifadə olunur. İstifadə olunmuş kağız da təkrar emal olunur, tez-tez sellüloz istehsalında istifadə olunur.
Kağız İstehsal Prosesi
Kağızın necə hazırlanacağı sualının cavabı olduqca sadədir. Birinci mərhələdə ağac kəsilir, qabığı soyulur, parçalara bölünür və zavoda təhvil verilir. Kağız hazırlamaq üçün pulpa lazımdır. Xəmir hazırlanarkən odunlar iti polad bıçaqlarla kəsilir və toz halına salınır. Sonra ortaya çıxan toz su ilə qarışdırılır. Qarışıq sıx teksturalı polad telin üzərinə tökülür və rulonun köməyi ilə sıxılır. Sıxılmış qarışıq qurudulur və kağız alınır. Bu əsas üsuldan istifadə edərək əl işi kağız istehsal etmək də mümkündür. Əl istehsalı kağızlar xüsusi və bahalı kağızlardır və bütün məqsədlər üçün istifadə edilmir.
Bu gün kağız istehsalı adətən maşınlarda aparılır. Aşağı keyfiyyətli kağızlar mexaniki üsulla istehsal edildiyi halda, yüksək keyfiyyətli kağızlar kimyəvi və ya yarı kimyəvi üsullarla istehsal olunur. Mexanik üsulla istehsal olunan kağız sarı rəngdədir, istehsal prosesinə kimyəvi maddələr qatılaraq, ağ rəngli, davamlı və müxtəlif teksturalarda istehsal edilə bilər. Ağartmaq üçün ağac tozu və su qarışığına ağardıcı kimyəvi maddələr əlavə edilir. Kağıza hamar bir toxuma vermək üçün yuvarlanarkən nişasta əlavə edilir.
Kağızlar ölçüsünə, keyfiyyətinə və istifadə məqsədinə görə çeşidlənir. A4 kağızı ən çox seçilən standart kağız ölçüsüdür. Printer və surətçıxarma kağızları A4 ölçüsündədir. Bəzi dəftərlər və gündəliklər daşınma asanlığına görə A5 kağızı ilə hazırlanır. Ən çox istifadə olunan kağız növləri fayl kağızı, karton, qəzet kağızı və eskiz kağızıdır.
Kağızın keyfiyyəti də müxtəlifdir. 1-ci pulpa kağızı kitab və çap üçün istifadə edildiyi halda, 2-ci pulpa kağızı sarı rəngdədir. Çap üçün vaxtaşırı istifadə olunsa da, 1-ci pulpa kağızında olduğu kimi keyfiyyətli çap əldə etmək mümkün deyil. Saman kağızı olaraq da bilinən 3-cü dərəcəli kağız daha çox ev təsərrüfatlarında istifadə olunur. Avtokopiya kağızı həm də surət kağızı kimi tanınır. Karbonludur, faktura və qəbz kitablarında istifadə olunur. İzləmə kağızı şəffaf quruluşa görə texniki rəsmlərdə və xəttatlıqda tez-tez istifadə olunur. Kraft kağızları təkrar emal edilmiş kağızdan hazırlanmış ekoloji təmiz kağızlardır. Bazarda eskiz kağızı, xəttatlıq kağızı, rəngli çap kağızı kimi texniki və xüsusi kağızlar da var .
Kağızın çəkisi onun təyinatı üçün vacibdir. Rəngli çap üçün 120 qr və daha böyük kağızlar istifadə edildiyi halda, qara və ağ printer çıxışı üçün daha aşağı çəkidə olan kağızlardan istifadə edilə bilər.
Ofislər kağıza ən çox ehtiyac duyulan yerlərdən biridir. Ən çox üstünlük verilən kağız növü 1-ci pulpa A4 kağızlarıdır, çünki kompüter çapı tez-tez alınır. Mat örtüklü kağız sərfəli olduğu üçün gündəlik iş və çap üçün istifadə olunur. Lazer printer kağızı mühüm sənədlər üçün istifadə olunur. Bundan əlavə, kiçik qeydlər aparmağı asanlaşdırdığı üçün qeyd və bufer kağızlarına ofis işçiləri üstünlük verirlər. Mühasibat işlərində fotokopiya kağızından istifadə olunur.
