Başqa planetlərdə fərqli həyatlar olduğunu xəyal etmək, Aya getmək, başqa planetdə yeni həyat axtarmaq..Əslində bunların hamısı yaşadığımız çağla bizə gələn kodlardır . Bəs başqa planetlərdə həyat axtarışımız üçün görünməyən səbəblər nələrdir? NASA -nın Aya getməsinin arxasındakı həqiqət nədir ? Elmin kölgəsində oynanan oyunları birlikdə araşdıraq...
Facemark.az "NASA-nın Aya getməsinin əsl səbəbi nədir?" mövzusunda araşdırma yazını təqdim edir.
Baxmaqdan və oxumaqdan həzz aldığımız Aya getmək ideyası, əslində, astronavt Nil Armstronqun dediyi kimi, “ insan üçün kiçik, bəşəriyyət üçün isə böyük bir addımdır”. Bəs, insanlar üçün edildiyi deyilən hər bir elmi işin arxasında gizli pərdə kimi Aya getmək ideyasının arxasında nə gizlənir? Dərc edilmiş protokollara görə, keçmiş ABŞ prezidenti Con Kennedinin gözündən Aya getmək ideyası bizə kosmosun elmi məqsədlər üçün dərk edilməsi məqsədindən çox, Soyuq Müharibə rəqabətinin cəbhəsi kimi göründüyünü təqdim edir.
Bu necə olub?
1965-ci ildə o zamankı ABŞ prezidenti Con Kennedi ABŞ-ın 1970-ci illərdən əvvəl Aya insan göndərəcəyini açıqlayıb . Prezident Kennedinin bu sözlərindən sonra Aya göndərilmək üçün Apollon 11 adlı kosmik gəmi hazırlanıb. Apollon 11 proqramının əsas məqsədi pilotlu kosmik gəmi ilə Aya eniş etməkdir.DünyaSağ-salamat qayıtmaq olub. Sınaqlardan sonra, 16 iyul 1969-cu ildə səhər ekipaj ABŞ-ın Florida ştatındakı "Kennedy Space Center" stansiyasından yola düşüb . Apollon 11 75 saatlıq səyahətdən sonra Aya çatıb. Daha sonra Ayın orbitinə çıxan Apollon 11 iki yerə bölünüb. Nil Armstronq və Edvin Aldrin ilə birlikdə " qartal" modulu Aya enib, Maykl Kollinz ilə " komanda" modulu isə orbitdə qalıb. Beləliklə, 20 iyul 1969-cu ildə Apollon 11 ilə Aya gedən astronavtlar arasında Aya ilk addım atan Nil Armstronq olub.
NASA-nın büdcə hədəflərinin müzakirə edildiyi 21 noyabr 1962-ci il tarixli görüşdə Kennedi ilə NASA direktoru Ceyms Uebb arasındakı dialoqlar dövrün siyasi küləyinin kosmosa işıq salmaqdan başqa səbəbləri olduğunu göstərir. Bəs o çıxışda nədən danışılıb? Protokollara görə, müsahibənin bir yerində Kennedi Uebbdən soruşub: "Sizcə bu proqram (Apollon proqramı/NASA-nın İnsanlı Ay missiyası) agentliyin əsas prioritetidirmi?" NASA direktoru cavab verib: " Xeyr, cənab, düşünürəm ki, bu, prioritet proqramlardan biridir." Uebb kosmosa səyahətin ancaq kosmosun daha yaxşı anlaşılması ilə mümkün olduğunu, bunun üçün müxtəlif elm sahələrində elmi araşdırmalara ehtiyac olduğunu və bunun qurumun prioriteti olması lazım olduğunu bildirib. Kennedi Uebbin bəyanatına etiraz edib: "Cim, mən hesab edirəm ki, (Aya getmək) əsas prioritetdir. Digər (elmi) proqramların heç bir strateji nəticəsi olmayan altı ay, doqquz aylıq fasilələri ola bilər, lakin bu, siyasi səbəblərə görə, beynəlxalq siyasi səbəblərə görə vacibdir. İstəsək də, istəməsək də, bu problemdir, yarış” deyib. Bunun Sovetlər və ABŞ arasında bir yarış olduğunu müdafiə edən Kennedi , "Bizim etdiyimiz hər şey ruslardan əvvəl Aya getməyə yönəldilməlidir" deyib.
Aya getmək niyə vacibdir?
51 il əvvəl Aya göndərilən Apollon 11-dən sonra bir daha heç kim Aya ayaq basmayıb. Rusiya, Yaponiya, Çin, Hindistan və Avropa Kosmik Agentliyi də tədqiqat məqsədilə öz kosmik gəmilərini Ayın orbitinə göndərsələr də, ABŞ hələ də Aya insan göndərən yeganə ölkə olaraq qalır.