Facemark.az-ın "Azersun"un Yağ Məhsul Qrupu marketinq şöbə müdiri Şəmsi Bayramzadə ilə olan müsahibəsi:


- Şəmsi bəy, bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatının xarakterik xüsusiyyətləri nədir? Ölkə bazarını necə səciyyələndirmək olar?


Ölkə iqtisadiyyatınının bu gününü, dünənini və sabahını karyerasına yeni başlamış şəxsə bənzədirəm. Necə ki, yeni işə başlayan birisi hər gün fərqli təcrübələr qazanır, yeniliklər öyrənir, eləcə də iqtisadiyyatın bir çox sahələrində eyni hadisə ilə rastlaşmaq mümkündür. Ən əsası isə, bazar çox sürətli dəyişir və istehlakçıların davranışları yeniliyə açıqdır.


- Sizcə, Azərbaycan şirkətləri ikinci bir böhran dalğasına hazırdırlarmı? Məsələn, elə sizin təmsil etdiyiniz şirkətdən başlayaq? Hansı qabaqlayıcı tədbirlər görülüb?


Böhran dövrünə hazır olmayan şirkət ola bilməz, varsa da deməli qısa müddətli hədəflər üçün qurulmuş müəssisədir. Holdinqimizin ola biləcək böhran və ya yüksəliş üçün alternativ planları hər zaman var. Diqqət etdinizsə böhran və yüksəliş dedim. Özümüzü böhrana nə qədər çox kökləsək, olma ehtimalı da o qədər çox olacaq. Halbuki, inkişafa fokuslanmaq daha yaxşıdır. Siz niyə, sual vermirsiniz ki, iqtisadiyyatın növbəti sürətli inkişafı nə zaman gözlənilir? (Bu hissədə gülür)


- İstənilən şirkətin komandasında PR, HR, marketinq komandası çox güclü olmalıdır. Bəs, “Azərsun”un marketinq şöbəsinin marketinq komandasına işçilər hansı kriteriyalar əsasında seçilir?


Holdinqimiz bir çox sahələrdə Azərbaycan əmək bazarı üçün köklü məktəbdir. Buranın məzunları indi ən yaxşı mövqelərdədir. Əlbəttə, adlı-sanlı məktəb olunması üçün, həm iş mühiti, həm rəhbərlər, həmçinin də işçilər özəl və seçilmiş olması gərəkir.


Kollektivdə çalışan marketoloqların hamısı məhsullarını, bazarı və istehlakçılarını mükəmməl tanıyırlar. Bu kollektivdə olmaq üçün, mənə görə ilk öncə geniş dünya görüşlü, çox çalışqan və məsuliyyətli olmalısan. Bu göstəricilər ümumi məna daşıya bilər, amma inandırım ki, intervyuda çox tez təsbit edilir.


- Zəhmət olmasa “Super Sun” brendinin Azərbaycanda keçiriləcək 3-cü Rəqəmsal Marketinq Konfransında iştirakından danışardınız?


“Super Sun” artıq 20 ildən çoxdur Azərbaycan istehlakçıları tərəfindən bəyənilir və alınır. Öz seqmentində innovativ məhsuldur. Halbuki, bir çoxları “Super Sun” marka gücünə bələd deyildir. Uzun illərdir ən böyük satış həcminə malik markalardan biri olan “Super Sun”un gücünün rəqəmsal sferada da duyulmasının vaxtı idi. 1 ildən çoxdur, “Super Sun” sosial media səhifələrində uğurla fəaliyyət göstərir və bir çox effektiv layihələr həyata keçirilmişdir. Xatırlayıram ki, ilk başlayanda neqativ şərh yazanlar, bəyənməyənlər çox idi, amma indi səhifələrə yalnız “#super” rəylər gəlir. Rəqəmsal Marketinq Konfransı edilənlərin professional auditoriya ilə paylaşmaq platformasıdır. Biz bu platformadan təcrübələrimizi paylaşmaqla, yeni trendlərə səbəb olacağımıza əminik.


- Digital Marketinq Konfransının (DMC) ölkə bazarı üçün əhəmiyyəti nələrdir?


Bilirsiniz, dəyişiklik üçün hərəkət lazımdır. DMC bir hərəkətdir, bir qığılcımdır. Rəqəmsal marketinqə diqqətin çəkilməsi, yeni peşə sahələrinin kəşf edilməsi və kadrlar üçün motivasiyanın olması konfransın əhəmiyyətli tərəfidir. Əslində hər detalı öncəki cümləmdə qeyd etdim. Cəmiyyət maarifləndirilməlidir, maarifləndirici hər bir addım yüksək dəyərə malikdir, DMC maarifləndirir.


- Şəmsi bəy, belə bir sual ünvanlamaq istərdim sizə, necə düşünürsünüz Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün ən vacib peşə sahələri hansılardır universitetə hazırlaşanlara nə kimi tövsiyələriniz ola bilər?


Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün ən vacib “bacarıqlı və iradəli” olmaqdır. Bu gün əmək bazarında kifayət qədər yaxşı iş axtaran çoxdur amma çox azında “bacarıq və iradə” vardır. Fərqi yoxdur, hansı peşə sahibisiniz qeyd etdiyim önəmli iki göstərici vardır ki, gərək hər kəsdə ola. İqtisadiyyatımız üçün bütün peşələr vacibdir, təəssüf ki, peşəkar sayılacaq çox az kadr var.


- Şahidi oluruq ki, bəzi şirkətlər məhsulların qiymətləri üzərində tez-tez dəyişikliyə gedir. Qısa zaman içərisində qiymətlərin artımı və azaldığını görürük. Sizcə, bu riskli addım deyilmi?


Qiymətin bir brend üçün ən önəmli göstərici olduğunu çox yaxşı bilirik və hər dəyişikliyin də istehlakçı davranışına təsir etməsi mütləqdir. Qiymətlərin qısa zaman kəsiyində artıb azalması dünya bazar qiyməti ilə təyin olunan məhsullarda ola bilər. Markalı məhsullarda isə strategiyasına, rəqiblərə əsasən dəyişə bilər. Qiyməti azaltmaq artırmaqdan daha çox risklidir, çünki azaldılan qiyməti yenidən artırmaq müştərilər qəbul etmir. Onun üçün də, qiymət doğru təyin olunubsa, onun dəyişməsi çox nadir hallarda olur.


- Müştəri etibarını necə qazanmaq olar?


Müştərilər Bizdən keyfiyyətli, davamlı, rahat əldə oluna bilən və münasib qiymətli məhsul istəyir. Əgər bunları təmin ediriksə, deməli müştəri etibarı qazanmışıq. Hər seqment üçün münasib qiymət və keyfiyyət faktoru fərqli olduğu üçün, hər kəs bütün məhsulları bəyənməyə bilər. Bunun üçün də, bütün alıcılar istehlakçı deyildir və hamısının etibarını qazanmaq mümkün deyildir. Bir daha qeyd edirəm ki, müştərinin istədiyi qiymətə, istədiyi keyfiyyətdə məhsul təqdim etmək müştəri etibarının əsasıdır.


- Devalvasiyadan öncə və sonra istehlakçıların davranışları hansı istiqamətdə dəyişib?


Devalivasiya sonrası, əsas dəyişən istehlak səbətinin kiçilməsi oldu. Artıq evlərə bir neçə çeşid yağ alınmır, fərqli şirniyyatların, dəyişik çeşidli turşuların istehlakı azalır. Lüks məhsulların istehlakında qənaət edilməsinə başlanmışdır. Amma son dövrdə isə dəyişikliklərin sürəti azalmış, istehlakçılar yeni həyat tərzinə öyrəşmişdir. Bu da bazarda durğunluq və güvənirlik yaratmışdır. Demək ki, proqnozları və strategiyaları daha tutumlu etmək mümkündür.


- Belə bir fikir var ki, böhran dövründə reklama ayrılan xərclər 2 dəfə artırılmalıdır? Bu barədə danışardınız. “Azərsun” da reklama ayrılan büdcə artırılırmı?


Böhran dövründə və böhran olmayan zaman bütün marketinq büdcələri strategiyaya əsasən təyin edilir. Az öncə qeyd elədiyim kimi, böhran dövrü üçün planlar əvvəlcədən hazırlanır. Bəzi markalar var ki, dəstək büdcələri artırılır bəzilərində isə azaldılır. 2 dəfə artırılmalıdır-düsturunu bütün məhsullara tətbiq etmək olmaz. Yağ məhsullarında 2016-ci ildən reklam büdcələrimizdə artış olduğunu qeyd edə bilərəm.


Müsahibə üçün Sizə təşəkkür edirik.


Ülviyyə Əlizadə