Uzun illər marketinq sistemində müxtəlif mövqelərdə çalışan mütəxəssis olaraq şirkət və reklam agentlikləri arasında münasibətlərin işgüzar ruhda olmaması məni ciddi narahat etməkdədir.
Əslində mal təkilf edən əmtəə istehsalçısı ilə bu mal və xidmətin satışını artırmağa xidmət göstərən qurumlar bir çayın iki sahili rolunu oynayırlar. Arada etibarlı körpü qurulan halda nəticənin daha effektiv olacağı əslində tərəflərdə şübhə doğurmur. Bəs onda nədən bu sahillər arasında körpüsalanlardan daha çox onun təməlində seysmik titrəyişlər yaradanlar ciddi rola sahibdirlər?
Bəzən məndən soruşurlar: bu situasiyalarda kimdir müqəssirdir?
Cavabım orijinal görünə bilər. Amma istəyim bambaşqadır. Deyirəm ki, bu halda tərəflər deyil, situasiyanın özü günahkardır. Başqa sözlə desəm, əsl mətləb situasiyanı tərəflər tərəfindən düzgün dəyərləndirməməkdədir.
Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, balıq kimi soyuq marketinq, alışdım-yandım reklam yaradıcılığı ilə konkret nəticə əldə edə bilməz. Bir atımlıq reklam barıtı ilə uzunmüddətli marketin strategiyası (əgər mövcuddursa) həyata keçirmək olmaz.
İkincisi, alman soyuqqanlılığı ilə tam dəqiq hesablanmış marketinq yaradıcı ruhdan məhrumdusa, onu heç bir reklam işi üzün perspektivdə qabağa apara bilməz. Soyuq marketinq məhsulu soyuq reklamla tanıtmağa can atacaqdır və bunun müqabilində müştəri o qədər üşüyəcəkdir ki, ilboyu xəz şuba geyməli olacaqdır.
Üçüncüsü, maksimum səmimi duyğularla hazırlanan marketinq strategiyası kreativ reklam məhsulları ilə düzgün media məcralarında istehlakçıya çatdırıldığı halda mütləq mal və xidmətin düzgün mövqeləndirilməsinə, yaxından tanıdılmasına və müştəri mənunluğunun qazanılmasına dəstək verəcəkdir.
Məşhur sənət ulduzu Britni Spirsin iştirakı ilə o zamanın dünya çapında ən bahalı reklam çarxlarından biri çəkildi. Pepsi tarixində bu uğursuz reklam kampaniyası kimi qaldı. Çarx vaxtından qabaq geri çağırıldı. Yeddi milyon dollar göyə sovrulmuş oldu. Nədən belə oldu?
https://www.youtube.com/watch?v=AgJBKWryu0g
İmperial bankın özü 20 ildən çoxdur ki, fəaliyyətini dayandırıb. Bunun səbəbləri tam başqadır. Amma bankın imic reklamları bu günə kimi yaşayır və xoş təsir bağışlayır. Çünki bu çarxlarda kreativ marketinqlə kreativ reklam işi bir-birini tamamlayır.
Uzağa getməyək, Marlboro siqaretinin kreativ marketinq və kreativ reklamının gəldiyi qənaətə diqqət yetirin. Marlboro-ya qədər siqaretlər yumşaq kağızda qablaşdırılırdı və siqaret cibdən qutu olaraq deyil, dənə olaraq çıxarılırdı. Çoxları həmsöhbətinin hansı siqareti çəkdiyini bilmirdi. İlk dəfə Marlboro qalın kartonlu açılan qutunu təqdim etdi. İnsanlar sənin nə şəkdiyini görürdülər və beləcə marka hafizələrdə iz buraxırdı. Kovboy obrazı isə marka gücünü artırdı. Sonralar Marlboro yumşaq qutularda da siqaret istehsal edirdi. Amma o zaman artıq marka tam başqa bir zirvədə idi.
Yaxud Red Bull-un kreativ marketinqinə nəzər salaq. O zaman bazarda liderlər Pepsi və Coca-Cola idi. Tonus yüksəldən və stimullaşdırıcı içkilər seqmentinə Red Bull ikiqat baha qiymətlə, kiçildilmiş həcmdə tktrnhbr batareyası formatında daxil oldu və sərinləşdirici içkilər olan yerdə deyil, başqa yerlərdə satılırdı. Cəsarətli addım idi. Risk də çox böyük olmuşdur. Lakin kreativ marketinq ilə kreativ reklamın bir-birini tamamladığı bu tandemin əməkdaşlığı sayəsində böyük uğura imza atdı.
ABŞ-da Starbucks və Seattle's best kofe markaları kifayət qədər məşhurdur. İkinci marka birincidə olanların tam əleyhdarları üçün nəzərdə tutulmuşdu. O zaman Starbucks rəhbərliyi Seattle's best markasını aldı və nəinki markanı məhv etmədi, əksinə onu daha da təkmilləşdirdi. İndi hər iki marka bir kassaya gəlir gətirir. Budur şirkət və agentliklər arasında əməkdaşlığın kreativ nailiyyəti, kreativ marketinqlə kreativ reklamın əlbirliyinin effektivliyi…
Yaxşı yadımdadır, Azərbaycanın sərinləşdirici içkilər bazarında xarici şirə markalarının at oynatdığı bir vaxtda biz bazara SONTİ markasını çıxardıq. Şirkətin marketinq staregiyası ilə kreativ reklam materialları yaratdıq. ADINI BİZ DEDİK, DADINI SİZ DEYİN konsepti ilə bazara çıxan marka çox sevildi. Onun sonrakı taleyində marketinq və reklamdan asılı olmayan subyektiv amillər mənfi rol oynadı. Amma bu günün özündə belə həmin markanı yenidən populyar brendə çevirmək mümkündür. O adı verən və kreativ kommunikasiyasını hazırlayan bir mütəxəssis olaraq bunu tam əminliklə deyirəm.
Göründüyü kimi kreativ marketinq:
- təcili yardıma müraciət edən həkim deyil, təcili yardım və ya digər ehtiyacları üçün həkimə müraciət edən pasientdir, müayinə zamanı bəlli olur ki, pasient tam sağlamdır,
- özünün təkəbbürünü nümayiş etdirməklə deyil, əməkdaşlıq ruhunda marka mövqeyini kreativ reklam agentliyi ilə daha da möhkəmləndirmək istəyən, öz imicini qürur duyası səviyyəyə yüksəltmək istəyən bir tərəfdaşdır,
- göstərilən xidmət üçün xərclədiyi pulu gözə soxmağa çalışan tərəfdaş deyil, qarşı tərəflə effektiv əməkdaşlıq zəminində mal dövriyyəsini və öz gəlirini artıran biznes strategiyasını aydın təsəvvür edən qurumdur,
- öz qərarlarını iradi olaraq deyil, müzakirə zəminində, müxalif fikirləri dinləyərək, müqayisəli təhlil əsasında və fərqlilik yaratmaqla həyata keçirən, son nəticənin səmərəliyində maraqlı olan tərəfdaşdır.
Ümidvaram ki, yenilənən Azərbaycanda kreativ marketinq və kreativ reklamçılıq qarşlıqlı faydalı nəticələr əsasında effektiv əməkdaşlıq edəcək, marka yaradıcılığında tərəfdaşlıq üçün yeni üfüqlər açacaqlar.
PS. Siqaret çəkmək səhhətinizə ziyandır.
Pozitiv ruhda,
Teymur Məmmədov,
Kreativ director
Adver.az
