Hər zaman görüşlərimizdə agentlik əməkdaşı dostlarımızın sitəm etdiyi məhşur bir mövzu var. “Bazarda kim var ee?! “ “Müştəri yoxdur!” “Olan müştəri müştəri deyil , heç nədən xəbərləri yoxdur! “ və s. Əlbəttə ki, qarşı tərəfin də öz argumentləri var. Bu argumentlərin agentliklərin müştəriyə olan iradlarından bircə fərqi var ki, o da obrazlardadır. Yəni “Bazarda kim var ee?!” “ Özümüz öz işlərimizi agentliklərdən yaxşı aparırıq!” Yəqin ki sizlər də bu duruma ya şahidi olmusunuz, ya da bir başa aktyoru. Bu yazımda niyyətim heç də agentlik müştəri mübahisəsini mühakimə etmək deyil. Yazıda təsvir etməyə çalışacağım məsələ böyük və gəlirli bazar olan siyasi PR-dır.

Sosial cəmiyyətin inkişaf etdiyi dövlətlərdə marketing və PR agentliklərinin yüksək gəlirli və böyük işlərindən biri də siyasi PR-dır. Xüsusən də, seçkilər zamanı bu aktivliyi görə bilirik. Hətda ABŞ və AB də bu məsələlər üzrə ixtisaslaşan agentliklər var. Bu agentliklərin bəziləri lobbiçilik xidmətləri də verə bilirlər. Yenə də mövzunu lobbiçiliyə çox yaymamaq və mövzudan uzaqlaşmamaq məqsədi ilə qayıdıram PR agentlikləri, siyasi partiya vəsiyasi şəxslərə xidmət verə biləcəyi bazarı məsələsinə.

PR-ın ilk formalaşdığı ölkə olan Amerikada XX ci əsrin əvvələrində siyasi məqsədlərlə ödənişli və sifarişli şəkildə istifadə olunduğunu görə bilirik. Zaman irəlilədikcə Almaniyada Üçüncü Reyx və Sovet Rusyasında PR tool-lardan sıx-sıx istifadə olunduğunu görə bilərik. ( Tək tərəfli komunikasiya modeli olan propoqanda bu dövlətlər tərəfindən seçilən tool olub ). Sovetlər zamanı adını PR qoymasalar da bu istiqamətdə çox ciddi addımlar atılıb neqativ və ya pozitiv mənada hədəf kütlədə var olan bir var sayım digəri ilə dəyişdirilmişdir. 28 aprelin Azərbaycanda bayram edilməsi, 26 Bakı kommisarının bizim babalarımız olması və s. kimi sovet “həqiqətləri”ni misal verə bilərik.

Əlbəttə yuxarıda qeyd etdiklərim modern mənada Siyasi PR – agentlik və siyasi qurumların qarşılıqlı fəaliyyət müstəvisindən bir qədər uzaq nümunələrdir. Uzun sözün qısası demək istədiyim odur ki, tarixin müxtəlif dövrlərində, fərqli dövlətlər PR toollarından öz məqsədləri üçün istifadə etmişlər. Sosial cəmiyyətin inkişaf etdiyi qərb dövlətlərində siyasilər və dövlət orqanlarının PR fəaliyyətləri verən agentliklər üçün ciddi gəlir qaynağıdır.

Hər işimizdə nümunə aldığımız Türkiyədə son 20 ildə çox ciddi uğurlu nümunələr görməyimiz mümkündür. Cem Uzan – Ali Taran əməkdaşlığı; İş adamı olan ( siyasi hissəsi ilə işimiz yoxdur ) Cem Uzan dövrünün məşhur marketerlərindən olan Ali Taranın xidmətlərindən istifadə edərək, Türk siyasi həyatınada qeyri ənənəvi bir yolla, Cem Uzanın rəhbərlik etdiyi Gənc Partiyasının xalqa bir məshul kimi marketinqini apararaq 7.5 % seçici səsinə sahib olmuşdur.

Bir digər uğurlu nümunə Erol Olçak və ona aid “Arter Advertising” şirkəti ilə AKP arasında olan əməkdaşlığıdır. Bəs nə bilmişdiniz? Elə bilirdiz ki o könülləri fəth edən çıxışlar, bir birindən gözəl və duyğulu reklam çarxları hamısı bədahətən olur?!

Əziz Agentliklər, əlbəttə bu yazımı oxuyub deyəcəksiniz ki “Türkiyədən, Amerikadan bizə nə?” “Bizdə belə bir imkan yoxdur”. Amma mən israrla iddia edirəm ki, Azərbaycanda mövcud siyasi şəraitdə dövlət qurumlarımızın və siyasilərimizin sizin verə biləcəyiniz ödənişli PR xidmətinə ciddi ehtiyacları var. Geriyə bir tək məsələ qalır, ehtiyacı olan insanlarımıza həqiqətən ehtiyacları olduqlarını isbat etmək.

Və nəhayətində bu üç nümunənin təsiri altında Siz dostlarımın hər birinə müvəffəqiyyətlər arzu edirəm.